حمام های عمومی در تهران قدیم

قدیمی‌ها شاید هیچ وقت تصورش را هم نمی‌کردند، روزی برسد که بیشتر خانه‌ها حمام داشته باشد؛ حمام‌های خصوصی و البته مجهز. حمام‌هایی که هر وقت اراده کنیم، آماده است و برای استفاده از آن هیچ دردسری نداریم.

از آن جالب‌تر، این که حالا در بسیاری از خانه‌ها نه‌تنها یک حمام خصوصی که حتی دو یا سه حمام وجود دارد! چیزی که قدیم اصلا به فکر مردم هم نمی‌رسید و نمی‌توانستند حتی آن را تصور کنند.‌ سال‌ها قبل به هیچ عنوان چنین شرایطی نبود و مردم که به استفاده از همان حمام‌های عمومی دلخوش کرده بودند، در بسیاری از نقاط دنیا برای حفظ نظافت از چنین حمام‌هایی استفاده می‌کردند. این روزها اما وضع خیلی فرق کرده و دیگر گذر خیلی‌ها به این حمام‌های عمومی نمی‌افتد، مگر زمانی که مشکلی پیش بیاید و مجبور باشند به جای حمام خصوصی خانه خودشان از چنین حمام‌هایی استفاده کنند. سابقاً در همه جای ایران حمام عمومی وجود داشت و اهالی محل اقلاً هفته ای یک بار به منظور نظافت به حمام می رفتند. با این تفاوت که مردان قبل از طلوع آفتاب تا ساعت هشت صبح حمام می گرفتند و از آن ساعت تا ظهر و حتی چند ساعت بعد از ظهر حمام در اختیار زنان بود. امروز هم حمام عمومی در غالب نقاط ایران وجود دارد، منتها فرقش با حمامهای قدیم این است که در حمامهای قدیم از خزینه استفاده می شد؛ ولی در حمامهای عمومی جدید دوشتهای متعدد جای خزینه را که به هیچ وجه منطبق با اصول بهداشتی نبود گرفته است. در حمامهای عمومی خزینه دار که امروزه در ایران کمتر وجود دارد سنن و آدابی را از قدیم رعایت می کردند که بعضاً جنبه ضرب المثل پیدا کرده است.